SON DAKİKA
hava
Google News

Enflasyon nedir? Enflasyon türleri nelerdir, nasıl hesaplanır?

Son Güncelleme :

17 Mayıs 2022 - 16:47

Enflasyon nedir? Enflasyon türleri nelerdir, nasıl hesaplanır?

Mal ve hizmetler ile alakalı fiyat düzeyinin yükselmesi sonucu paranın satın alma gücünde meydana gelen düşüş enflasyon nedir sorusuna yanıt olarak verilmektedir. Etkileyici unsurlar arasında mal veya hizmetlerin fiyatında meydana gelen artış, mal ve hizmetlerin genel fiyat düzeyinin artış göstermesi sonrasında alım gücünde meydana gelen azalma olarak tanımlanmaktadır.

Enflasyonda tek seferlik bir artış olmaz. Süreklilik arz eden bir durum söz konusudur. Kavramın daha iyi anlaşılması açısından örnek verecek olursak; geçtiğimiz sene market alışverişinde harcadığımız tutar 100 TL iken, bir sene sonrasında aynı ürünleri 100 TL ile alıyorsak bu enflasyonun yüksek olduğu anlamına gelir. Süre içinde artan mal fiyatı ile birlikte alım gücü düşer.

Enflasyon nedir, Enflasyon türleri nelerdir?

Enflasyon türlerini daha net kavramak adına alt türlerini de incelemek gerekiyor. Bu türleri sizler için şu şekilde sıralamamız mümkündür. Enflasyon nedir sorusuna farklı kalıplar altında yanıt verebiliriz.

Fiyat artış oranına göre;

Ilımlı Enflasyon; Fiyat artışlarının düşük olduğu ve enflasyon beklentisinin olmadığı durumlarda kurulan bir terim olarak ifade edilir. Aynı zamanda sürünen enflasyon olarak da tanımlanır. Mekan ve zamana bağlı, ekonomi için farklı orana işaret edecek bir enflasyon türüdür. Genel ekonomide olumsuz etkileri olmaz.

Yüksek enflasyon; Ekonomiyi zarara uğratma riski yüksek olan enflasyon türü olarak açılanabilir. Enflasyon türünde piyasa işleyişi bozulmasının yanında gelecek için  belirsizlik söz konusu olur. Paranın değer ölçüsü ve tasarruf aracı olma özelliği zayıflar.

Hiperenflasyon; Yüksek oranda meydana gelen enflasyon türü olan hiperenflasyon, paranın fonksiyonlarının yitmesine neden olur. Piyasa işlemlerinin döviz ile yapılması ile sonuçlanır. Ulusal para sisteminin çöküşü anlamına gelmektedir. Ülke eğer çok ağır koşullardan geçerse bu durum meydana gelir. Ülkeler bu durumda yeni para modellerine geçmek zorunda kalır.

enflasyon nedir?

enflasyon nedir?

Nedenlere göre enflasyon türleri;

Talep enflasyonu; Total talep düzeyi, arzı aşıyorsa ve bunun yanında sürekli olarak fiyatların yükselmesi söz konusu ile bu enflasyon türü oluşur.

Maliyet enflasyonu; Mal ve hizmetlerin maliyetlerinin artması sonucu olarak fiyatlarda meydana gelen süreklilik arz eden enflasyon türüdür. Kar oranının arttırılmak istenmesi nedenler arasındadır. Firma üretiminde kullanılan girdi maliyetleri, hammadde ve emek sabit olduğu halde kar amacı güderek artması nedeniyle enflasyon meydana gelir.

Yapısal enflasyon; Eksik rekabet piyasalarında firmaların arz talebine cevap vermekte gecikmesi ve kar marjının yüksek olması gibi durumlarda görülür.

Enflasyon nelere yol açar?

Yüksek enflasyon olması ülkede kalıcı ve geçici çok sayıda olumsuz sonuç doğurabilir. Bunlar şu şeklidedir;

 

Enflasyon nasıl hesaplanır?

Enflasyon hesaplama süreçlerinde resmi kurumlardan destek alınır. Ülkemizde TÜİK enflasyon değerlerinin belirlenmesinde faydalanılan kurumdur. Resmi kurumlar aylık periyotlar ve fiyat değişimlerini gözetler. Bunlar için benzin istasyonları, marketler, hizmet sağlayıcılar ve pek çok benzer alanda inceleme yapılır. Endeksler oluşturulur ve enflasyon hesaplama bu şekilde yapılır. Kullanılan 2 temel endeks şu şekildedir;

  • Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE-CPI)
  • Yurt için Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE-D-PPI)

Tüfe ne için kullanılır?

Giyim, gıda, binek araç gibi hane halkı tüketimine yönelik mal ve hizmetlerin fiyat değişimi kullanılmaktadır.

Yİ-ÜFE ne için kullanılır?

Ülke ekonomisinde üretimi devam eden ve ulusal pazarda satılan ürünlerin üretici fiyatlarındaki değişimleri ölçmektedir.

YORUM ALANI

YASAL UYARI! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen kişiye aittir.

MEDYA PARA

EKONOMİ HABERLERİ, KRİPTO SON DAKİKA HABERLERİ