Gıda krizini tanımlamak için eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissenger’ın 1970 senesinde söylediği; ‘’ Enerjiyi kontrol eden ülkeleri, gıdayı kontrol eden insanları kontrol eder.’’ sözü günümüzde daha net tanım buluyor.

Uzmanlara göre Türkiye tarımda ihraç eden ülke olmaktan çıkarak ihtal eden ülkelerden biri haline geldi. Özellikle pandemi döneminde gıdanın önemi artarken, kur değişimlerinden hasar alan Türkiye hem iklim krizi hem de gıda krizi ile karşı karşıya kalabilir.

Uzmanlar, Temel gıda ürünlerinde KDV indirimin %8’den %1’e inmesinin herhangi bir şekilde gıda fiyatlarına çözüm olmayacağını işaret ediyor. Ülkemizde ithalata dayalı politika nedeniyle gıda fiyatlarının düşmesinin söz konusu olmadığı dile getiriliyor.

Türkiye’de kıtlık mı var?

Uzman açıklamalarında Türkiye’de kıtlık mı var sorusuna ‘’ Tane ile ürün alınan bir döneme girdiğimizi ve raflarda ürün varsa fakat tüketici o ürüne ulaşamıyorsa bu kıtlıktır’’ yanıtını veriyor. Kıtlık sadece ürün bulamamak değil aynı zamanda alım gücünün de giderek azalması anlamına geliyor.

Tarıma ilişkin özelleştirme konusunda da pek çok eleştiri olduğunun altını çizmek gerekiyor. Tardımda en kapitalist gözüken ülkeler bile korumacı politika uygularken, özelleştirmeyi tarımla başlatan tek ülke olduğumuzun altı çiziliyor.

Türkiye’de gıda krizi nasıl kapıya dayandı?

Türkiye’de hem pandemi süreci, hem de iklim değişikliği üreticinin tüm alanlarda maliyet artışının da etkisi nedeniyle gündem maddesi tarım haline geldi. Üretim cenneti Türkiye’nin seneler içinde ithalata dayalı bir modele dönüştüğü ve gıda krizinin kapıya dayanması söz konusu oldu.

Uzmanlar şu an için kriz kriz ile karşı karşıya olduğumuzun vurgusunu yapıyor. ”Fiyatların bu denli yüksek olması, tüketicinin o ürünleri satın alamamasına neden oluyor. Bu krize işaret eden bir durum. Dünyada yeni bir tarım düzeni var. Ülkeler en başta ürettiklerin ürünlerin kendilerine yetip yetmeyeceğine bakıyor. Korumacı politikalar ön plana çıkıyor. Gıda milliyetçiliğin çok yüksek.” yorumları yapılıyor.

Gıda milliyetçiliği nedir?

Ülkelerin gıda üretimi ve temini konusunda kendine yeterli olması ve ihtiyacını stok olarak elinde tutması gıda milliyetçiliği olarak tanımlanmaktadır. Gıda krizi ve kıtlık ‘’gıda milliyetçiliği’’ tanımını daha derinleştirerek ülkelerin karar verme aşamasında belirleyici faktör oluyor.  Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte 3. Dünya ülkelerine kadar bu terimin daha yaygın kullanımı söz konusu oldu.